दिनेश्वर गुप्ता (नवसंग्राम दैनिक)
लहान, २५ मंसिर । हरवा चरवाले मानव अधिकारको न्यूनतम अधिकारबाट बंचित रहेपनि सरोकारवाला निकाय त्यसतर्फ ध्यानाकर्षण नभएको गुनासो छ ।
आफसहरूले स्वतन्त्र पूर्वक मजदुरि वा ज्याला समेत गर्न नपाए दुखेसो पोखेकी जिल्ला हरवा चरवा अधिकार मञ्च सिरहाकी अध्यक्ष राधा चौधरि । उनी अगाडि थप्छीन् —जबसम्म मालिक वा गिरहतको खेतबारी, घर वा मालिकको काम सम्पन्न नभएपछि अरू ठाउँमा ज्याला गर्न पाइदैन् । मानव अधिकार त धनी वा जमिन्दारको लागि मात्र रहेको छ । धनाढयहरूको लागि मात्र मानव अधिकार रहेको जिल्ला हरवा चरवा अधिकार मञ्च सिरहाका उपाध्यक्ष चलितर मण्डल बताउँछन् ।
उपाध्यक्ष मण्डलले भने हरवा चरवाले संगठित भएर आवाज उठाएपनि आफुहरूको आवाज कुनै सरकारले नसुनेको नत मानवअधिकार बादिले समेत सुन्न चाहन्छ ।
७४ आंै मानव अधिकार दिवसको अवसरमा द फ्रीडम फण्डको सहयोगमा मधेस प्रदेशको सिरहा जिल्लामा राष्ट्रिय दलित नेटवर्क आरडिएन काठमाडौंले संचालन गरेको गरेको छ । सो अन्तरगत सबल परियोजना अन्तरगत सिरहा जिल्ला हरवा अधिकार मञ्च सिरहाको बिस्तारित बैठक जिल्ला अध्यक्ष श्यामसुन्दर सदाको अध्यक्षको अध्यक्षता बैठक उत्साहपूर्वक सम्पन्न सो कार्यक्रममा यस्तो गुनासो पोखेका छन् ।
कार्यक्रमका सभाध्यक्षता गरिरहेका जिल्ला हरवा चरवा अधिकार मञ्च सिरहाका अध्यक्ष श्यामसुन्दर सदाले मानव अधिकारको आधार भुत मूल्य मान्यता समेत हामी बंचित रहेको बताउँछन् । ८ घण्टा काम ८ घण्टा आराम र ८ घण्टा मनोरंजन हरवा चरवाको लागि कागलाई बेलपाकेको जस्तो छ । हरवा चरवा समुदाय मालिकको काम गर्ने कुनै समय सिमा हुँदैन । उसको ऋण चुक्ता गर्न दुई तीन पुस्ता काम गरेपनि ऋण सकिदैन सदा बताउँछन् ।
०७९ श्रावण २ गते प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले ऋण मुत्तिको सहितहरवा चरवाको मुत्तिको घोषणा गरेको भएपनि कागजमा सिमित छ ।
कार्यक्रम राष्ट्रिय दलित नेटवर्क काठमाडौंका जनवकालत अधिकृत संजय महराको समेत सहभागी रहेको थियो । राष्ट्रिय दलित नेटवर्क काठमाडौले मधेस प्रदेश को ८ वटै जिल्लाका हरवा चरवा समुदायको अधिकारको लागि क्रियाशिल रहेको जनवकालत अधिकृत संजय महराले जानकारी दिए । मधेस प्रदेमा १ लाख भन्दाबढी हरवा चरवाको संख्या रहेको छ । हरवा चरवा मानव अधिकारको दृष्टिकोणले मधेस प्रदेशमा आधुनिक दासत्वको जीवन विताइरहेका छन् ।